64Haec cum dixisset Catulus, me omnes intueri. tum
ego non minus conmotus quam soleo in causis maioribus huius [Note] modi quadam oratione sum exorsus.
'Me Catule oratio Luculli de ipsa re ita movit ut
docti hominis [Note] et copiosi et parati et nihil praetereuntis
eorum quae pro illa causa dici possent, non tamen
ut ei respondere [Note] posse diffiderem; auctoritas autem
tanta plane me movebat, nisi tu opposuisses non,
minorem tuam. adgrediar igitur, si pauca ante quasi
de fama mea dixero.
65Ego enim si aut ostentatione
aliqua adductus aut studio certandi ad hanc potissimum philosophiam me adplicavi, non modo stultitiam meam sed etiam mores et naturam [Note] condemnandam puto. nam si in minimis rebus pertinacia reprehenditur, calumnia etiam coercetur, ego [Note] de omni statu
consilioque totius vitae aut certare cu'm aliis pugnaciter aut frustrari cum alios tum etiam me ipsum
velim? itaque [Note] nisi ineptum putarem in tali disputatione id facere quod cum de re publica disceptatur
fieri interdum solet, iurarem per Iovem deosque penates me et ardere studio veri reperiendi et ea sentire
quae dicerem.
66qui enim possum non cupere verum
invenire, cum gaudeam si simile veri quid invenerim? [Note]
sed ut hoc pulcherrimum esse iudico, [Note] vera videre,
-- --
sic pro veris probare falsa turpissimum est. Nec
tamen ego is sum qui nihil umquam falsi adprobem
qui numquam adsentiar qui nihil opiner; sed quaerimus de sapiente. ego vero ipse et magnus quidam [Note]
sum opinator (non enim sum sapiens) et meas cogitationes sic dirigo, [Note] non ad illam parvulam Cynosuram, [Note]
qua 'fidunt duce nocturna Phoenices in alto', [Note] ut ait
Aratus, eoque directius [Note] gubernant quod eam tenent
quae 'cursu interiore brevi convertitur orbe' [Note] — sed [Note]
Helicen et clarissimos Septentriones id est rationes
has latiore [Note] specie non ad tenue limatas; [Note] eo fit ut
errem et vager latius. Sed non de me, ut dixi, sed [Note]
de sapiente quaeritur. [Note] visa enim ista cum acriter
mentem sensumve pepulerunt accipio iisque interdum
etiam adsentior. nec percipio tamen: nihil enim arbitror posse percipi. non sum sapiens; itaque visis
cedo nec possum resistere. sapientis autem hanc
censet Arcesilas vim esse maximam Zenoni adsentiens,
cavere ne capiatur, ne fallatur videre; nihil est enim
ab ea cogitatione, quam habemus de gravitate sapientis, errore levitate temeritate diiunctius. Quid
[quid [Note]] igitur loquar de firmitate sapientis? quem quidem nihil opinari tu quoque Luculle concedis. quod
quoniam a te probatur, ut praepostere tecum agam
iam [Note] (mox referam me ad ordinem), haec primum
conclusio quam habeat vim considera:
ch. 21