Et Scipio: Tum magis adsentiare, Laeli, si, ut
omittam similitudines, uni gubernatori, uni medico, si
digni modo sint iis artibus, rectius esse alteri navem
committere, aegrum alteri quam multis, ad maiora
pervenero. [Note] Quaenam ista sunt? [Note] Quid? tu non
vides unius inportunitate et superbia Tarquinii
nomen huic populo in odium venisse regium? [Note] Video vero, inquit. [Note] Ergo etiam illud vides, de quo
progrediente oratione plura me dicturum puto, Tarquinio exacto mira quadam exultasse populum insolentia libertatis; tum exacti in exilium innocentes,
tum bona direpta multorum, tum annui consules, tum
demissi populo fasces, tum provocationes omnium
rerum, tum secessiones plebei, tum prorsus ita acta
pleraque, ut in populo essent omnia. [Note] Est, inquit,
ut dicis.
Est vero, inquit Scipio, in pace et otio; licet
enim lascivire, dum nihil metuas, ut in navi ac saepe
etiam in morbo levi. Sed ut ille, qui navigat, cum
subito mare coepit horrescere, et ille aeger ingravescente morbo unius opem inplorat, sic noster populus in
pace et domi imperat et ipsis magistratibus minatur, recusat, appellat, provocat, in bello sic paret
ut regi; valet enim salus plus quam libido. Gravioribus vero bellis etiam sine collega omne imperium -- --
nostri penes singulos esse voluerunt, quorum ipsum
nomen vim suae potestatis indicat. Nam dictator
quidem ab eo appellatur, quia dicitur, sed in nostris libris vides eum, Laeli, magistrum populi
appellari. [Note] Video, inquit. Et Scipio: Sapienter igitur illi veteres
ch. 41