Quam cum magis intuerer, Quaeso, inquit Africanus, quousque humi defixa tua mens erit? Nonne
aspicis, quae in templa veneris? Novem tibi orbibus vel potius globis conexa sunt omnia, quorum
unus est caelestis, extumus, qui reliquos omnes complectitur, summus ipse deus arcens et continens ceteros; in quo sunt infixi illi, qui volvuntur, stellarum cursus sempiterni; cui subiecti sunt septem, qui
versantur retro contrario motu atque caelum; ex
quibus unum globum possidet illa, quam in terris
Saturniam nominant. Deinde est hominum generi
prosperus et salutaris ille fulgor, qui dicitur Iovis;
tum rutilus horribilisque terris, quem Martium dicitis; deinde subter mediam fere regionem sol obtinet,
-- --
dux et princeps et moderator luminum reliquorum,
mens mundi et temperatio, tanta magnitudine, ut
cuncta sua luce lustret et compleat. Hunc ut comites
consequuntur Veneris alter, alter Mercurii cursus, in
infimoque orbe luna radiis solis accensa convertitur.
Infra autem iam nihil est nisi mortale et caducum
praeter animos munere deorum hominum generi datos, supra lunam sunt aeterna omnia. Nam ea, quae
est media et nona, tellus, neque movetur et infima
est, et in eam feruntur omnia nutu suo pondera.
ch. 18
Quae cum intuerer stupens, ut me recepi, Quid?
hic, inquam, quis est, qui conplet aures meas tantus et tam dulcis sonus? Hic est, inquit, ille, qui
intervallis disiunctus inparibus, sed tamen pro rata
parte ratione distinctis inpulsu et motu ipsorum orbium efficitur et acuta cum gravibus temperans varios aequabiliter concentus efficit; nec enim silentio
tanti motus incitari possunt, et natura fert, ut extrema
ex altera parte graviter, ex altera autem acute sonent.
Quam ob causam summus ille caeli stellifer cursus,
cuius conversio est concitatior, acuto et excitato movetur sono, gravissimo autem hic lunaris atque infimus; nam terra nona inmobilis manens una sede
semper haeret complexa medium mundi locum. Illi
autem octo cursus, in quibus eadem vis est duorum,
septem efficiunt distinctos intervallis sonos, qui numerus rerum omnium fere nodus est; quod docti homines nervis imitati atque cantibus aperuerunt sibi
reditum in hunc locum, sicut alii, qui praestantibus
ingeniis in vita humana divina studia coluerunt.
