ch. 12
1.12.1
tenuere tamen arcem Sabini; atque inde postero die,
cum Romanus exercitus instructus quod inter Palatinum
Capitolinumque collem campi est complesset, non prius descenderunt
in aequum quam ira et cupiditate reciperandae
arcis stimulante animos in aduersum Romani subiere.
1.12.2principes
utrimque pugnam ciebant ab Sabinis Mettius Curtius
ab Romanis Hostius Hostilius. hic rem Romanam iniquo
loco ad prima signa animo atque audacia sustinebat.
1.12.3ut
Hostius cecidit, confestim Romana inclinatur acies fusaque
est. ad ueterem portam Palati Romulus et ipse turba
fugientium actus,
1.12.4arma ad caelum tollens, 'Iuppiter, tuis'
inquit 'iussus auibus hic in Palatio prima urbi fundamenta
ieci. arcem iam scelere emptam Sabini habent; inde huc
armati superata media ualle tendunt;
1.12.5at tu, pater deum
hominumque, hinc saltem arce hostes;
1.12.6deme terrorem Romanis
fugamque foedam siste. hic ego tibi templum Statori
Ioui, quod monumentum sit posteris tua praesenti ope seruatam
urbem esse,
1.12.7uoueo.' haec precatus, ueluti sensisset
auditas preces, 'hinc' inquit, 'Romani, Iuppiter optimus
maximus resistere atque iterare pugnam iubet.' restitere
Romani tamquam caelesti uoce iussi: ipse ad primores Romulus
prouolat.
1.12.8Mettius Curtius ab Sabinis princeps ab
arce decucurrerat et effusos egerat Romanos toto quantum
foro spatium est. nec procul iam a porta Palati erat, clamitans:
'uicimus perfidos hospites, imbelles hostes; iam
sciunt longe aliud esse uirgines rapere, aliud pugnare cum
1.12.9uiris.' in eum haec gloriantem cum globo ferocissimorum
iuuenum Romulus impetum facit. ex equo tum forte Mettius
pugnabat; eo pelli facilius fuit. pulsum Romani persequuntur;
et alia Romana acies, audacia regis accensa, fundit
Sabinos.
1.12.10Mettius in paludem sese strepitu sequentium trepidante
equo coniecit; auerteratque ea res etiam Sabinos
tanti periculo uiri. et ille quidem adnuentibus ac uocantibus
suis fauore multorum addito animo euadit: Romani
Sabinique in media conualle duorum montium redintegrant
proelium; sed res Romana erat superior.
