Latin Texts & Translations

1.37.3eo proelio praecipua equitum gloria fuit; utrimque ab cornibus positos, cum iam pelleretur media peditum suorum acies, ita incurrisse ab lateribus ferunt, ut non sisterent modo Sabinas legiones ferociter instantes cedentibus, sed subito in fugam auerterent.

1.37.4montes effuso cursu Sabini petebant, et pauci tenuere: maxima pars, ut ante dictum est, ab equitibus in flumen acti sunt.

1.37.5Tarquinius, instandum perterritis ratus, praeda captiuisque Romam missis, spoliis hostium—id uotum Uolcano erat—ingenti cumulo accensis, pergit porro in agrum Sabinum exercitum inducere;

1.37.6et quamquam male gesta res erat nec gesturos melius sperare poterant, tamen, quia consulendi res non dabat spatium, ire obuiam Sabini tumultuario milite; iterumque ibi fusi, perditis iam prope rebus pacem petiere.

ch. 38 1.38.1 Collatia et quidquid citra Collatiam agri erat Sabinis ademptum; Egerius—fratris hic filius erat regis—Collatiae in praesidio relictus. deditosque Collatinos ita accipio eamque deditionis formulam esse:

1.38.2rex interrogauit: 'estisne uos legati oratoresque missi a populo Collatino ut uos populumque Collatinum dederetis?'—'sumus.'—'estne populus Collatinus in sua potestate?'—'est.'—'deditisne uos populumque Collatinum, urbem, agros, aquam, terminos, delubra, utensilia, diuina humanaque omnia, in meam populique Romani dicionem?'—'dedimus.'—'at ego recipio.'