ch. 38
10.38.1
sequitur hunc annum et consul insignis, L. Papirius
Cursor, qua paterna gloria, qua sua, et bellum ingens uictoriaque
quantam de Samnitibus nemo ad eam diem praeter
L. Papirium patrem consulis pepererat.
10.38.2et forte eodem
conatu apparatuque omni opulentia insignium armorum
bellum adornauerant; et deorum etiam adhibuerunt opes
ritu quodam sacramenti uetusto uelut initiatis militibus,
dilectu per omne Samnium habito noua lege,
10.38.3ut qui iuniorum
non conuenisset ad imperatorum edictum quique iniussu
abisset caput Ioui sacraretur. tum exercitus omnis Aquiloniam
est indictus.
10.38.4ad sexaginta milia militum quod roboris
in Samnio erat conuenerunt.
10.38.5ibi mediis fere castris locus est consaeptus cratibus
pluteisque et linteis contectus, patens ducentos maxime
pedes in omnes pariter partes.
10.38.6ibi ex libro uetere linteo
lecto sacrificatum sacerdote Ouio Paccio quodam, homine
magno natu, qui se id sacrum petere adfirmabat ex uetusta
Samnitium religione, qua quondam usi maiores eorum
fuissent cum adimendae Etruscis Capuae clandestinum
cepissent consilium.
10.38.7sacrificio perfecto per uiatorem imperator
acciri iubebat nobilissimum quemque genere factisque;
10.38.8singuli introducebantur. erat cum alius apparatus sacri
qui perfundere religione animum posset, tum in loco circa
omni contecto arae in medio uictimaeque circa caesae et
circumstantes centuriones strictis gladiis.
10.38.9admouebatur
altaribus magis ut uictima quam ut sacri particeps adigebaturque
iure iurando quae uisa auditaque in eo loco essent
non enuntiaturum.
10.38.10iurare cogebant diro quodam carmine,
in exsecrationem capitis familiaeque et stirpis composito,
nisi isset in proelium quo imperatores duxissent et si aut
ipse ex acie fugisset aut si quem fugientem uidisset non
extemplo occidisset.
10.38.11id primo quidam abnuentes iuraturos
se obtruncati circa altaria sunt; iacentes deinde inter
stragem uictimarum documento ceteris fuere ne abnuerent.
10.38.12primoribus Samnitium ea detestatione obstrictis, decem
nominatis ab imperatore, eis dictum, ut uir uirum legerent
donec sedecim milium numerum confecissent. ea legio
linteata ab integumento consaepti, <in> quo sacrata nobilitas
erat, appellata est; his arma insignia data et cristatae
galeae, ut inter ceteros eminerent.
10.38.13paulo plus uiginti milium
alius exercitus fuit nec corporum specie nec gloria belli nec
apparatu linteatae legioni dispar. hic hominum numerus,
quod roboris erat, <ad> Aquiloniam consedit.
