Latin Texts & Translations

4.37.5uolgo fremere aut in perpetuum arma bellumque obliuioni danda iugumque accipiendum, aut iis cum quibus de imperio certetur, nec uirtute nec patientia nec disciplina rei militaris cedendum esse.

4.37.6haud uana attulere; sed nec perinde patres moti sunt, et C. Sempronius cui ea prouincia sorti euenit tamquam constantissimae rei fortunae fretus, quod uictoris populi aduersus uictos dux esset omnia temere ac neglegenter egit,

4.37.7adeo ut disciplinae Romanae plus in Uolsco exercitu quam in Romano esset. ergo fortuna, ut saepe alias, uirtutem est secuta.

4.37.8primo proelio, quod ab Sempronio incaute inconsulteque commissum est, non subsidiis firmata acie, non equite apte locato concursum est.

4.37.9clamor indicium primum fuit qua res inclinatura esset, excitatior crebriorque ab hoste sublatus: ab Romanis dissonus, impar, segnius saepe iteratus [incerto clamore] prodidit pauorem animorum.

4.37.10eo ferocior inlatus hostis urgere scutis, micare gladiis. altera ex parte nutant circumspectantibus galeae, et incerti trepidant applicantque se turbae;

4.37.11signa nunc resistentia deseruntur ab antesignanis, nunc inter suos manipulos recipiuntur. nondum fuga certa, nondum uictoria erat; tegi magis Romanus quam pugnare; Uolscus inferre signa, urgere aciem, plus caedis hostium uidere quam fugae.

ch. 38 4.38.1 iam omnibus locis ceditur, nequiquam Sempronio consule obiurgante atque hortante. nihil nec imperium nec maiestas ualebat, dataque mox terga hostibus forent,