ch. 19
5.19.1
iam ludi Latinaeque instaurata erant, iam ex lacu Albano
aqua emissa in agros, Ueiosque fata adpetebant.
5.19.2igitur
fatalis dux ad excidium illius urbis seruandaeque patriae,
M. Furius Camillus, dictator dictus magistrum equitum P.
5.19.3Cornelium Scipionem dixit. omnia repente mutauerat imperator
mutatus; alia spes, alius animus hominum, fortuna
quoque alia urbis uideri.
5.19.4omnium primum in eos qui a
Ueiis in illo pauore fugerant more militari animaduertit,
effecitque ne hostis maxime timendus militi esset. deinde
indicto dilectu in diem certam, ipse interim Ueios ad confirmandos
militum animos intercurrit;
5.19.5inde Romam ad scribendum
nouum exercitum redit, nullo detractante militiam.
peregrina etiam iuuentus, Latini Hernicique, operam suam
pollicentes ad id bellum uenere;
5.19.6quibus cum gratias in
senatu egisset dictator, satis iam omnibus ad id bellum
paratis, ludos magnos ex senatus consulto uouit Ueiis captis
se facturum aedemque Matutae Matris refectam dedicaturum,
iam ante ab rege Ser. Tullio dedicatam.
5.19.7profectus
cum exercitu ab urbe exspectatione hominum maiore quam
spe, in agro primum Nepesino cum Faliscis et Capenatibus
signa confert.
5.19.8omnia ibi summa ratione consilioque acta
fortuna etiam, ut fit, secuta est. non proelio tantum fudit
hostes, sed castris quoque exuit ingentique praeda est potitus;
cuius pars maxima ad quaestorem redacta est, haud ita
multum militi datum.
5.19.9inde ad Ueios exercitus ductus,
densioraque castella facta, et a procursationibus quae multae
temere inter murum ac uallum fiebant, edicto ne quis iniussu
pugnaret, ad opus milites traducti.
5.19.10operum fuit omnium
longe maximum ac laboriosissimum cuniculus in arcem
hostium agi coeptus.
5.19.11quod ne intermitteretur opus neu
sub terra continuus labor eosdem conficeret, in partes sex
munitorum numerum diuisit; senae horae in orbem operi
attributae sunt; nocte ac die nunquam ante omissum quam
in arcem uiam facerent.