ch. 13
7.13.1
septimum primum pilum iam
Tullius ducebat neque erat in exercitu, qui quidem pedestria
stipendia fecisset, uir factis nobilior.
7.13.2is praecedens militum agmen ad tribunal pergit mirantique
Sulpicio non turbam magis quam turbae principem
Tullium,
7.13.3imperiis oboedientissimum militem, 'si licet, dictator'
inquit, 'condemnatum se uniuersus exercitus a te
ignauiae ratus et prope ignominiae causa destitutum sine
armis orauit me ut suam causam apud te agerem.
7.13.4equidem,
sicubi loco cessum, si terga data hosti, si signa foede amissa
obici nobis possent, tamen hoc a te impetrari aequum censerem
ut nos uirtute culpam nostram corrigere et abolere
flagitii memoriam noua gloria patereris.
7.13.5etiam ad Alliam
fusae legiones eandem quam per pauorem amiserant patriam
profectae postea a Ueiis uirtute reciperauere. nobis deum
benignitate, felicitate tua populique Romani, et res et gloria
est integra;
7.13.6quamquam de gloria uix dicere ausim, si nos et
hostes haud secus quam feminas abditos intra uallum omnibus
contumeliis eludunt, et tu imperator noster—quod aegrius
patimur—exercitum tuum sine animis, sine armis, sine
manibus iudicas esse et, priusquam expertus nos esses, de
nobis ita desperasti ut te mancorum ac debilium ducem
iudicares esse.
7.13.7quid enim aliud esse causae credamus, cur
ueteranus dux, fortissimus bello, compressis, quod aiunt,
manibus sedeas? utcumque enim se habet res, te de nostra
uirtute dubitasse uideri quam nos de tua uerius est.
7.13.8sin
autem non tuum istuc sed publicum est consilium, et consensus
aliqui patrum, non Gallicum bellum, nos ab urbe,
a penatibus nostris ablegatos tenet, quaeso, ut ea quae
dicam non a militibus imperatori dicta censeas sed a plebe
patribus—quae si, ut uos uestra habeatis consilia, sic se sua
habituram dicat,
7.13.9quis tandem suscenseat?—milites nos esse
non seruos uestros, ad bellum non in exsilium missos; si
quis det signum, in aciem educat, ut uiris ac Romanis dignum
sit, pugnaturos: si nihil armis opus sit, otium Romae
potius quam in castris acturos.
7.13.10haec dicta sint patribus.
te, imperator, milites tui oramus ut nobis pugnandi copiam
facias; cum uincere cupimus, tum te duce uincere, tibi
lauream insignem deferre, tecum triumphantes urbem inire,
tuum sequentes currum Iouis optimi maximi templum gra
7.13.11tantes ouantesque adire.' orationem Tulli exceperunt
preces multitudinis et undique, ut signum daret, ut capere
arma iuberet, clamabant.
