ch. 37
7.37.1
ita rebus gestis consul aduocata contione P. Deci non
coeptas solum ante sed cumulatas noua uirtute laudes
peragit et praeter militaria alia dona aurea corona eum et
centum bubus eximioque uno albo opimo auratis cornibus
donat.
7.37.2milites, qui in praesidio simul fuerant, duplici
frumento in perpetuum, in praesentia priuis bubus binisque
tunicis donati. secundum consulis donationem legiones
gramineam coronam obsidialem, clamore donum approbantes,
Decio imponunt; altera corona, eiusdem honoris
index, a praesidio suo imposita est.
7.37.3his decoratus insignibus
bouem eximium Marti immolauit, centum boues militibus
dono dedit qui secum in expeditione fuerant. iisdem
militibus legiones libras farris et sextarios uini contulerunt;
omniaque ea ingenti alacritate per clamorem militarem,
indicem omnium adsensus, gerebantur.
7.37.4tertia pugna ad Suessulam commissa est; quia fugatus
a M. Ualerio Samnitium exercitus, omni robore iuuentutis
domo accito, certamine ultimo fortunam experiri statuit.
7.37.5ab
Suessula nuntii trepidi Capuam, inde equites citati ad
Ualerium consulem opem oratum ueniunt.
7.37.6confestim signa
mota relictisque impedimentis castrorum cum ualido praesidio
raptim agitur agmen; nec procul ab hoste locum perexiguum,
ut quibus praeter equos ceterorum iumentorum
calonumque turba abesset, castris cepit.
7.37.7Samnitium exercitus,
uelut haud ulla mora pugnae futura esset, aciem instruit;
deinde, postquam nemo obuius ibat, infestis signis ad castra
hostium succedit.
7.37.8ibi ut militem in uallo uidit missique ab
omni parte exploratum quam in exiguum orbem contracta castra
essent—paucitatem inde hostium colligentes—rettulerunt,
7.37.9fremere omnis acies complendas esse fossas scindendumque
uallum et in castra inrumpendum; transactumque ea temeritate
bellum foret, ni duces continuissent impetum militum.
7.37.10ceterum, quia multitudo sua commeatibus grauis et prius
sedendo ad Suessulam et tum certaminis mora haud procul
ab rerum omnium inopia esset, placuit, dum inclusus paueret
hostis, frumentatum per agros militem duci:
7.37.11interim quieto
Romano, qui expeditus quantum umeris inter arma geri
posset frumenti secum attulisset, defutura omnia.
7.37.12consul palatos per agros cum uidisset hostes, stationes
infrequentes relictas, paucis milites adhortatus ad castra
oppugnanda ducit.
7.37.13quae cum primo clamore atque impetu
cepisset, pluribus hostium in tentoriis suis quam in portis
ualloque caesis signa captiua in unum locum conferri iussit;
relictisque duabus legionibus custodiae et praesidii causa,
graui edicto monitis ut, donec ipse reuertisset, praeda
abstinerent,
7.37.14profectus agmine instructo, cum praemissus
eques uelut indagine dissipatos Samnites ageret, caedem
ingentem fecit.
7.37.15nam neque quo signo coirent inter se
neque utrum castra peterent an longiorem intenderent
fugam, territis constare poterat;
7.37.16tantumque fugae ac formidinis
fuit, ut ad quadraginta milia scutorum—nequaquam tot
caesis—et signa militaria cum iis quae in castris capta erant
ad centum septuaginta ad consulem deferrentur.
7.37.17tum in
castra hostium reditum ibique omnis praeda militi data.
