ch. 18
1.18.1
inclita iustitia religioque ea tempestate Numae Pompili
erat. Curibus Sabinis habitabat, consultissimus uir, ut in
illa quisquam esse aetate poterat, omnis diuini atque humani
iuris.
1.18.2auctorem doctrinae eius, quia non exstat alius, falso
Samium Pythagoram edunt, quem Seruio Tullio regnante
Romae centum amplius post annos in ultima Italiae ora
circa Metapontum Heracleamque et Crotona iuuenum aemulantium
studia coetus habuisse constat.
1.18.3ex quibus locis,
etsi eiusdem aetatis fuisset, quae fama in Sabinos? aut
quo linguae commercio quemquam ad cupiditatem discendi
exciuisset? quoue praesidio unus per tot gentes dissonas
sermone moribusque peruenisset?
1.18.4suopte igitur ingenio
temperatum animum uirtutibus fuisse opinor magis instructumque
non tam peregrinis artibus quam disciplina tetrica ac
tristi ueterum Sabinorum, quo genere nullum quondam incorruptius
fuit.
1.18.5audito nomine Numae patres Romani,
quamquam inclinari opes ad Sabinos rege inde sumpto uidebantur,
tamen neque se quisquam nec factionis suae alium
nec denique patrum aut ciuium quemquam praeferre illi uiro
ausi, ad unum omnes Numae Pompilio regnum deferendum
decernunt.
1.18.6accitus, sicut Romulus augurato urbe condenda
regnum adeptus est, de se quoque deos consuli iussit. inde
ab augure, cui deinde honoris ergo publicum id perpetuumque
sacerdotium fuit, deductus in arcem, in lapide ad meridiem
uersus consedit.
1.18.7augur ad laeuam eius capite uelato
sedem cepit, dextra manu baculum sine nodo aduncum
tenens, quem lituum appellarunt. inde ubi prospectu in
urbem agrumque capto deos precatus regiones ab oriente ad
occasum determinauit, dextras ad meridiem partes, laeuas
ad septentrionem esse dixit;
1.18.8signum contra quo longissime
conspectum oculi ferebant animo finiuit; tum lituo in laeuam
manum translato, dextra in caput Numae imposita, ita
precatus est:
1.18.9Iuppiter pater, si est fas hunc Numam Pompilium
cuius ego caput teneo regem Romae esse, ut tu signa
1.18.10nobis certa adclarassis inter eos fines quos feci.' tum peregit
uerbis auspicia quae mitti uellet. quibus missis declaratus
rex Numa de templo descendit.
