1.27.9idem imperat ut hastas equites erigerent. id factum magnae
parti peditum Romanorum conspectum abeuntis Albani exercitus
intersaepsit; qui uiderant, id quod ab rege auditum
erat rati, eo acrius pugnant. terror ad hostes transit; et
audiuerant clara uoce dictum, et magna pars Fidenatium, ut
quibus coloni additi Romani essent, Latine sciebant.
1.27.10itaque
ne subito ex collibus decursu Albanorum intercluderentur
ab oppido, terga uertunt. instat Tullus fusoque Fidenatium
cornu in Ueientem alieno pauore perculsum ferocior redit.
nec illi tulere impetum, sed ab effusa fuga flumen obiectum
ab tergo arcebat.
1.27.11quo postquam fuga inclinauit, alii arma
foede iactantes in aquam caeci ruebant, alii dum cunctantur
in ripis inter fugae pugnaeque consilium oppressi. non alia
ante Romana pugna atrocior fuit.
ch. 28
1.28.1
tum Albanus exercitus, spectator certaminis, deductus in
campos. Mettius Tullo deuictos hostes gratulatur; contra
Tullus Mettium benigne adloquitur. quod bene uertat,
castra Albanos Romanis castris iungere iubet; sacrificium
lustrale in diem posterum parat.
1.28.2ubi inluxit, paratis omnibus
ut adsolet, uocari ad contionem utrumque exercitum
iubet. praecones ab extremo orsi primos exciuere Albanos.
hi nouitate etiam rei moti ut regem Romanum contionantem
audirent proximi constitere.
1.28.3ex composito armata circumdatur
Romana legio; centurionibus datum negotium erat ut
sine mora imperia exsequerentur.
1.28.4tum ita Tullus infit:
'Romani, si unquam ante alias ullo in bello fuit quod
primum dis immortalibus gratias ageretis, deinde uestrae
ipsorum uirtuti, hesternum id proelium fuit. dimicatum est
enim non magis cum hostibus quam, quae dimicatio maior
atque periculosior est, cum proditione ac perfidia sociorum.
