ch. 31
1.31.1
deuictis Sabinis cum in magna gloria magnisque opibus
regnum Tulli ac tota res Romana esset, nuntiatum regi patribusque
est in monte Albano lapidibus pluuisse.
1.31.2quod cum
credi uix posset, missis ad id uisendum prodigium in conspectu
haud aliter quam cum grandinem uenti glomeratam
in terras agunt crebri cecidere caelo lapides.
1.31.3uisi etiam
audire uocem ingentem ex summi cacuminis luco ut patrio
ritu sacra Albani facerent, quae uelut dis quoque simul cum
patria relictis obliuioni dederant, et aut Romana sacra susceperant
aut fortunae, ut fit, obirati cultum reliquerant deum.
1.31.4Romanis quoque ab eodem prodigio nouendiale sacrum
publice susceptum est, seu uoce caelesti ex Albano monte
missa—nam id quoque traditur—seu haruspicum monitu;
mansit certe sollemne ut quandoque idem prodigium nuntiaretur
feriae per nouem dies agerentur.
1.31.5haud ita multo post pestilentia laboratum est. unde
cum pigritia militandi oreretur, nulla tamen ab armis quies
dabatur a bellicoso rege, salubriora etiam credente militiae
quam domi iuuenum corpora esse, donec ipse quoque longinquo
morbo est implicitus.
1.31.6tunc adeo fracti simul cum corpore
sunt spiritus illi feroces ut qui nihil ante ratus esset minus
regium quam sacris dedere animum, repente omnibus magnis
paruisque superstitionibus obnoxius degeret religionibusque
etiam populum impleret.
1.31.7uolgo iam homines eum statum
rerum qui sub Numa rege fuerat requirentes, unam opem
aegris corporibus relictam si pax ueniaque ab dis impetrata
esset credebant.
1.31.8ipsum regem tradunt uoluentem commentarios
Numae, cum ibi quaedam occulta sollemnia sacrificia
Ioui Elicio facta inuenisset, operatum his sacris se abdidisse;
sed non rite initum aut curatum id sacrum esse, nec solum
nullam ei oblatam caelestium speciem sed ira Iouis sollicitati
praua religione fulmine ictum cum domo conflagrasse. Tullus
magna gloria belli regnauit annos duos et triginta.
