1.51.9ibi tam atrox
inuidia orta est gladiis in medio positis, ut indicta causa,
nouo genere leti, deiectus ad caput aquae Ferentinae crate
superne iniecta saxisque congestis mergeretur.
ch. 52
1.52.1
reuocatis deinde ad concilium Latinis Tarquinius conlaudatisque
qui Turnum nouantem res pro manifesto parricidio
merita poena adfecissent, ita uerba fecit:
1.52.2posse quidem se
uetusto iure agere, quod, cum omnes Latini ab Alba oriundi
sint, [in] eo foedere teneantur, quo sub Tullo res omnis Albana
cum colonis suis in Romanum cesserit imperium;
1.52.3ceterum se utilitatis id magis omnium causa censere ut
renouetur id foedus, secundaque potius fortuna populi Romani
ut participes Latini fruantur quam urbium excidia
uastationesque agrorum, quas Anco prius, patre deinde suo
regnante perpessi sint, semper aut exspectent aut patiantur.
1.52.4haud difficulter persuasum Latinis, quamquam in eo foedere
superior Romana res erat; ceterum et capita nominis Latini
stare ac sentire cum rege uidebant, et [Turnus] sui cuique
periculi, si aduersatus esset, recens erat documentum.
1.52.5ita
renouatum foedus, indictumque iunioribus Latinorum ut ex
foedere die certa ad lucum Ferentinae armati frequentes
adessent.
1.52.6qui ubi ad edictum Romani regis ex omnibus
populis conuenere, ne ducem suum neue secretum imperium
propriaue signa haberent, miscuit manipulos ex Latinis Romanisque
ut ex binis singulos faceret binosque ex singulis;
ita geminatis manipulis centuriones imposuit.
ch. 53
1.53.1
nec ut iniustus in pace rex, ita dux belli prauus fuit; quin
ea arte aequasset superiores reges ni degeneratum in aliis
huic quoque decori offecisset.
