1.52.3ceterum se utilitatis id magis omnium causa censere ut
renouetur id foedus, secundaque potius fortuna populi Romani
ut participes Latini fruantur quam urbium excidia
uastationesque agrorum, quas Anco prius, patre deinde suo
regnante perpessi sint, semper aut exspectent aut patiantur.
1.52.4haud difficulter persuasum Latinis, quamquam in eo foedere
superior Romana res erat; ceterum et capita nominis Latini
stare ac sentire cum rege uidebant, et [Turnus] sui cuique
periculi, si aduersatus esset, recens erat documentum.
1.52.5ita
renouatum foedus, indictumque iunioribus Latinorum ut ex
foedere die certa ad lucum Ferentinae armati frequentes
adessent.
1.52.6qui ubi ad edictum Romani regis ex omnibus
populis conuenere, ne ducem suum neue secretum imperium
propriaue signa haberent, miscuit manipulos ex Latinis Romanisque
ut ex binis singulos faceret binosque ex singulis;
ita geminatis manipulis centuriones imposuit.
ch. 53
1.53.1
nec ut iniustus in pace rex, ita dux belli prauus fuit; quin
ea arte aequasset superiores reges ni degeneratum in aliis
huic quoque decori offecisset.
1.53.2is primus Uolscis bellum in
ducentos amplius post suam aetatem annos mouit, Suessamque
Pometiam ex iis ui cepit.
1.53.3ubi cum diuendita praeda quadraginta
talenta argenti refecisset, concepit animo eam amplitudinem
Iouis templi quae digna deum hominumque rege, quae
Romano imperio, quae ipsius etiam loci maiestate esset;
captiuam pecuniam in aedificationem eius templi seposuit.
1.53.4excepit deinde lentius spe bellum, quo Gabios, propinquam
urbem, nequiquam ui adortus, cum obsidendi quoque
urbem spes pulso a moenibus adempta esset, postremo
minime arte Romana, fraude ac dolo, adgressus est.