1
ch. pr
1.pr.1
facturusne operae pretium sim si a primordio urbis res
populi Romani perscripserim nec satis scio nec, si sciam,
dicere ausim,
1.pr.2quippe qui cum ueterem tum uolgatam esse
rem uideam, dum noui semper scriptores aut in rebus certius
aliquid allaturos se aut scribendi arte rudem uetustatem
superaturos credunt.
1.pr.3utcumque erit, iuuabit tamen rerum
gestarum memoriae principis terrarum populi pro uirili parte
et ipsum consuluisse; et si in tanta scriptorum turba mea
fama in obscuro sit, nobilitate ac magnitudine eorum me
qui nomini officient meo consoler.
1.pr.4res est praeterea et
immensi operis, ut quae supra septingentesimum annum
repetatur et quae ab exiguis profecta initiis eo creuerit ut iam
magnitudine laboret sua; et legentium plerisque haud dubito
quin primae origines proximaque originibus minus praebitura
uoluptatis sint, festinantibus ad haec noua quibus iam pridem
praeualentis populi uires se ipsae conficiunt:
1.pr.5ego contra hoc
quoque laboris praemium petam, ut me a conspectu malorum
quae nostra tot per annos uidit aetas, tantisper certe dum
prisca [tota] illa mente repeto, auertam, omnis expers curae
quae scribentis animum, etsi non flectere a uero, sollicitum
tamen efficere posset.
1.pr.6quae ante conditam condendamue urbem poeticis magis
decora fabulis quam incorruptis rerum gestarum monumentis
traduntur, ea nec adfirmare nec refellere in animo est.
1.pr.7datur haec uenia antiquitati ut miscendo humana diuinis
primordia urbium augustiora faciat; et si cui populo licere
oportet consecrare origines suas et ad deos referre auctores,
ea belli gloria est populo Romano ut cum suum conditorisque
sui parentem Martem potissimum ferat, tam et hoc
gentes humanae patiantur aequo animo quam imperium
patiuntur.