Latin Texts & Translations

10.19.10tum militum clamor ortus, ut simul ambo bellum Etruscum susciperent.

10.19.11quo animaduerso consensu Uolumnius 'quoniam in collegae uoluntate interpretanda' inquit 'erraui, non committam ut quid uos uelitis obscurum sit: manere

10.19.12an abire me uelitis clamore significate.' tum uero tantus est clamor exortus ut hostes e castris exciret. armis arreptis in aciem descendunt. et Uolumnius signa canere ac uexilla efferri castris iussit;

10.19.13Appium addubitasse ferunt cernentem seu pugnante seu quieto se fore collegae uictoriam; deinde ueritum ne suae quoque legiones Uolumnium sequerentur, et ipsum flagitantibus suis signum dedisse.

10.19.14ab neutra parte satis commode instructi fuerunt; nam et Samnitium dux Gellius Egnatius pabulatum cum cohortibus paucis ierat suoque impetu magis milites quam cuiusquam

10.19.15ductu aut imperio pugnam capessebant et Romani exercitus nec pariter ambo ducti nec satis temporis ad instruendum fuit.

10.19.16prius concurrit Uolumnius quam Appius ad hostem perueniret; itaque fronte inaequali concursum est; et uelut sorte quadam mutante adsuetos inter se hostes Etrusci Uolumnio, Samnites parumper cunctati, quia dux aberat, Appio occurrere.

10.19.17dicitur Appius in medio pugnae discrimine, ita ut inter prima signa manibus ad caelum sublatis conspiceretur, ita precatus esse: 'Bellona, si hodie nobis uictoriam duis,

10.19.18ast ego tibi templum uoueo.' haec precatus uelut instigante dea et ipse collegae et exercitus uirtutem aequauit ducis: †imperatoria opera exsequuntur et milites†;