10.40.14'habet poenam noxium caput.' ante consulem haec dicentem
coruus uoce clara occinuit; quo laetus augurio consul,
adfirmans nunquam humanis rebus magis praesentes interfuisse
deos, signa canere et clamorem tolli iussit.
ch. 41
10.41.1
proelium commissum atrox, ceterum longe disparibus animis.
Romanos ira, spes, ardor certaminis auidos hostium sanguinis
in proelium rapit; Samnitium magnam partem necessitas
ac religio inuitos magis resistere quam inferre pugnam
cogit;
10.41.2nec sustinuissent primum clamorem atque impetum
Romanorum, per aliquot iam annos uinci adsueti, ni potentior
alius metus insidens pectoribus a fuga retineret.
10.41.3quippe in
oculis erat omnis ille occulti paratus sacri et armati sacerdotes
et promiscua hominum pecudumque strages et
respersae fando nefandoque sanguine arae et dira exsecratio
ac furiale carmen, detestandae familiae stirpique compositum;
iis uinculis fugae obstricti stabant ciuem magis
quam hostem timentes.
10.41.4instare Romanus a cornu utroque,
a media acie et caedere deorum hominumque attonitos
metu; repugnatur segniter, ut ab iis quos timor moraretur
a fuga.
10.41.5iam prope ad signa caedes peruenerat, cum ex transuerso
puluis uelut ingentis agminis incessu motus apparuit; Sp.
Nautius—Octauium Maecium quidam eum tradunt—dux
alaribus cohortibus erat;
10.41.6puluerem maiorem quam pro
numero excitabant; insidentes mulis calones frondosos
ramos per terram trahebant. arma signaque per turbidam
lucem in primo apparebant; post altior densiorque puluis
equitum speciem cogentium agmen dabat fefellitque non
Samnites modo sed etiam Romanos;
