ch. 49
2.49.1
manat tota urbe rumor; Fabios ad caelum laudibus
ferunt: familiam unam subisse ciuitatis onus; Ueiens bellum
in priuatam curam, in priuata arma uersum.
2.49.2si sint
duae roboris eiusdem in urbe gentes, deposcant haec Uolscos
sibi, illa Aequos: populo Romano tranquillam pacem
agente omnes finitimos subigi populos posse. Fabii postera
die arma capiunt; quo iussi erant conueniunt.
2.49.3consul paludatus
egrediens in uestibulo gentem omnem suam instructo
agmine uidet; acceptus in medium signa ferri iubet. nunquam
exercitus neque minor numero neque clarior fama et
admiratione hominum per urbem incessit.
2.49.4sex et trecenti
milites, omnes patricii, omnes unius gentis, quorum neminem
ducem sperneres, egregius quibuslibet temporibus senatus,
ibant, unius familiae uiribus Ueienti populo pestem minitantes.
2.49.5sequebatur turba propria alia cognatorum sodaliumque,
nihil medium, nec spem nec curam, sed immensa
omnia uoluentium animo, alia publica sollicitudine excitata,
fauore et admiratione stupens.
2.49.6ire fortes, ire felices iubent,
inceptis euentus pares reddere; consulatus inde ac triumphos,
omnia praemia ab se, omnes honores sperare.
2.49.7praetereuntibus
Capitolium arcemque et alia templa, quidquid
deorum oculis, quidquid animo occurrit, precantur ut illud
agmen faustum atque felix mittant, sospites breui in patriam
ad parentes restituant.
2.49.8in cassum missae preces. infelici
uia, dextro iano portae Carmentalis, profecti ad Cremeram
flumen perueniunt. is opportunus uisus locus communiendo
praesidio.
2.49.9L. Aemilius inde et C. Seruilius consules facti. et donec
nihil aliud quam in populationibus res fuit, non ad praesidium
modo tutandum Fabii satis erant, sed tota regione qua
Tuscus ager Romano adiacet, sua tuta omnia, infesta hostium,
uagantes per utrumque finem, fecere.
2.49.10interuallum deinde
haud magnum populationibus fuit, dum et Ueientes accito
ex Etruria exercitu praesidium Cremerae oppugnant, et
Romanae legiones ab L. Aemilio consule adductae cominus
cum Etruscis dimicant acie;
2.49.11quamquam uix dirigendi aciem
spatium Ueientibus fuit; adeo inter primam trepidationem
dum post signa ordines introeunt subsidiaque locant, inuecta
subito ab latere Romana equitum ala non pugnae modo incipiendae
sed consistendi ademit locum.
2.49.12ita fusi retro ad
saxa Rubra—ibi castra habebant—, pacem supplices petunt.
cuius impetratae, ab insita animis leuitate, ante deductum
Cremera Romanum praesidium paenituit.
