ch. 59
2.59.1
nihil eorum Uolsci nesciebant, instabantque eo magis,
sperantes idem certamen animorum aduersus Appium habiturum
exercitum Romanum quod aduersus Fabium consulem
habuisset.
2.59.2ceterum multo Appio quam Fabio uiolentior
fuit; non enim uincere tantum noluit, ut Fabianus exercitus,
sed uinci uoluit. productus in aciem turpi fuga petit castra,
nec ante restitit quam signa inferentem Uolscum munimentis
uidit foedamque extremi agminis caedem.
2.59.3tum expressa
uis ad pugnandum, ut uictor iam a uallo submoueretur
hostis, satis tamen appareret capi tantum castra militem
Romanum noluisse, alioqui gaudere sua clade atque ignominia.
2.59.4quibus nihil infractus ferox Appi animus cum insuper
saeuire uellet contionemque aduocaret, concurrunt ad
eum legati tribunique, monentes ne utique experiri uellet
imperium, cuius uis omnis in consensu oboedientium esset;
2.59.5negare uolgo milites se ad contionem ituros passimque exaudiri
uoces postulantium ut castra ex Uolsco agro moueantur;
hostem uictorem paulo ante prope in portis ac uallo
fuisse, ingentisque mali non suspicionem modo sed apertam
speciem obuersari ante oculos.
2.59.6uictus tandem, quando quidem
nihil praeter tempus noxae lucrarentur, remissa contione
iter in insequentem diem pronuntiari cum iussisset, prima
luce classico signum profectionis dedit.
2.59.7cum maxime agmen
e castris explicaretur, Uolsci, ut eodem signo excitati, nouissimos
adoriuntur. a quibus perlatus ad primos tumultus eo
pauore signaque et ordines turbauit ut neque imperia exaudiri
neque instrui acies posset.
2.59.8nemo ullius nisi fugae memor.
ita effuso agmine per stragem corporum armorumque euasere
ut prius hostis desisteret sequi quam Romanus fugere.
2.59.9tandem
conlectis ex dissipato cursu militibus consul, cum reuocando
nequiquam suos persecutus esset, in pacato agro castra
posuit; aduocataque contione inuectus haud falso in proditorem
exercitum militaris disciplinae,
2.59.10desertorem signorum,
ubi signa, ubi arma essent singulos rogitans, inermes milites,
signo amisso signiferos,
2.59.11ad hoc centuriones duplicariosque
qui reliquerant ordines, uirgis caesos securi percussit: cetera
multitudo sorte decimus quisque ad supplicium lecti.
