ch. 24
4.24.1
ea res aliquanto exspectatione omnium tranquillior fuit.
4.24.2itaque cum renuntiatum a mercatoribus esset negata Ueientibus
auxilia, iussosque suo consilio bellum initum suis
uiribus exsequi nec aduersarum rerum quaerere socios, cum
quibus spem integram communicati non sint,
4.24.3tum dictator,
ne nequiquam creatus esset, materia quaerendae bello gloriae
adempta, in pace aliquid operis edere quod monumentum
esset dictaturae cupiens, censuram minuere parat, seu
nimiam potestatem ratus seu non tam magnitudine honoris
quam diuturnitate offensus.
4.24.4contione itaque aduocata, rem
publicam foris gerendam ait tutaque omnia praestanda deos
immortales suscepisse: se, quod intra muros agendum esset,
libertati populi Romani consulturum. maximam autem
eius custodiam esse, si magna imperia diuturna non essent
et temporis modus imponeretur, quibus iuris imponi non
posset.
4.24.5alios magistratus annuos esse, quinquennalem censuram;
graue esse iisdem per tot annos magna parte uitae
obnoxios uiuere. se legem laturum ne plus quam annua ac
semestris censura esset.
4.24.6consensu ingenti populi legem
postero die pertulit et 'ut re ipsa' inquit, 'sciatis, Quirites,
quam mihi diuturna non placeant imperia, dictatura me
abdico'.
4.24.7deposito suo magistratu, imposito fine alteri, cum
gratulatione ac fauore ingenti populi domum est reductus.
censores aegre passi Mamercum quod magistratum populi
Romani minuisset tribu mouerunt octiplicatoque censu
aerarium fecerunt.
4.24.8quam rem ipsum ingenti animo tulisse
ferunt, causam potius ignominiae intuentem quam ignominiam;
primores patrum, quamquam deminutum censurae
ius noluissent, exemplo acerbitatis censoriae offensos, quippe
cum se quisque diutius ac saepius subiectum censoribus fore
cerneret quam censuram gesturum:
4.24.9populi certe tanta indignatio
coorta dicitur ut uis a censoribus nullius auctoritate
praeterquam ipsius Mamerci deterreri quiuerit.
