4.28.5ferro uia facienda est. hac qua
me praegressum uideritis, agite, qui uisuri domos parentes
coniuges liberos estis, ite mecum. non murus nec uallum
sed armati armatis obstant. uirtute pares, necessitate, quae
ultimum ac maximum telum est, superiores estis'.
4.28.6haec locutum
exsequentemque dicta redintegrato clamore secuti dant
impressionem qua Postumius Albus cohortes obiecerat; et
mouerunt uictorem, donec dictator pedem iam referentibus
suis aduenit eoque omne proelium uersum est.
4.28.7uni uiro
Messio fortuna hostium innititur. multa utrimque uolnera,
multa passim caedes est; iam ne duces quidem Romani
incruenti pugnant.
4.28.8unus Postumius ictus saxo, perfracto
capite acie excessit; non dictatorem umerus uolneratus, non
Fabium prope adfixum equo femur, non brachium abscisum
consulem ex tam ancipiti proelio submouit.
ch. 29
4.29.1
Messium impetus per stratos caede hostes cum globo
fortissimorum iuuenum extulit ad castra Uolscorum, quae
nondum capta erant.
4.29.2eodem omnis acies inclinatur. consul
effusos usque ad uallum persecutus ipsa castra uallumque
adgreditur; eodem et dictator alia parte copias admouet.
4.29.3non segnior oppugnatio est quam pugna fuerat. consulem
signum quoque intra uallum iniecisse ferunt, quo milites
acrius subirent, repetendoque signo primam impressionem
factam. et dictator proruto uallo iam in castra proelium
intulerat.
4.29.4tum abici passim arma ac dedi hostes coepti,
castrisque et his captis, hostes praeter senatores omnes
uenum dati sunt. praedae pars sua cognoscentibus Latinis
atque Hernicis reddita, partem sub hasta dictator uendidit;
praepositoque consule castris, ipse triumphans inuectus
urbem dictatura se abdicauit.
