ch. 49
4.49.1
duo bella insequens annus habuisset, quo P. Cornelius
Cossus C. Ualerius Potitus Q. Quinctius Cincinnatus Num.
Fabius Uibulanus tribuni militum consulari potestate fuerunt,
ni Ueiens bellum religio principum distulisset,
4.49.2quorum agros
Tiberis super ripas effusus maxime ruinis uillarum uastauit.
4.49.3simul Aequos triennio ante accepta clades prohibuit Bolanis,
suae gentis populo, praesidium ferre.
4.49.4excursiones inde in
confinem agrum Labicanum factae erant nouisque colonis
bellum inlatum.
4.49.5quam noxam cum se consensu omnium
Aequorum defensuros sperassent, deserti ab suis, ne memorabili
quidem bello, per obsidionem leuemque unam pugnam
et oppidum et fines amisere.
4.49.6temptatum ab L. Decio
tribuno plebis ut rogationem ferret qua Bolas quoque, sicut
Labicos, coloni mitterentur, per intercessionem collegarum
qui nullum plebi scitum nisi ex auctoritate senatus passuros
se perferri ostenderunt, discussum est.
4.49.7Bolis insequente anno receptis Aequi coloniaque eo deducta
nouis uiribus oppidum firmarunt, tribunis militum
Romae consulari potestate Cn. Cornelio Cosso L. Ualerio
Potito Q. Fabio Uibulano iterum M. Postumio Regillensi.
4.49.8huic bellum aduersus Aequos permissum est, prauae mentis
homini, quam tamen uictoria magis quam bellum ostendit.
4.49.9nam exercitu impigre scripto ductoque ad Bolas cum leuibus
proeliis Aequorum animos fregisset, postremo in oppidum
inrupit. deinde ab hostibus in ciues certamen uertit et cum
inter oppugnationem praedam militis fore edixisset, capto
oppido fidem mutauit.
4.49.10eam magis adducor ut credam irae
causam exercitui fuisse, quam quod in urbe nuper direpta
coloniaque noua minus praedicatione tribuni praedae fuerit.
4.49.11auxit eam iram, postquam ab collegis arcessitus propter
seditiones tribunicias in urbem reuertit, audita uox eius in
contione stolida ac prope uecors, qua M. Sextio tribuno
plebis legem agrariam ferenti, simul Bolas quoque ut
mitterentur coloni laturum se dicenti—dignum enim esse
qui armis cepissent, eorum urbem agrumque Bolanum esse
—'malum quidem militibus meis' inquit, 'nisi quieuerint.'
quod auditum non contionem magis quam mox patres
offendit.
4.49.12et tribunus plebis, uir acer nec infacundus, nactus
inter aduersarios superbum ingenium immodicamque linguam,
quam inritando agitandoque in eas impelleret uoces
quae inuidiae non ipsi tantum sed causae atque uniuerso ordini
essent, neminem ex collegio tribunorum militum saepius
quam Postumium in disceptationem trahebat.
4.49.13tum uero
secundum tam saeuum atque inhumanum dictum 'auditis'
inquit, 'Quirites, sicut seruis malum minantem militibus?
4.49.14tamen haec belua dignior uobis tanto honore uidebitur
quam qui uos urbe agrisque donatos in colonias mittunt, qui
sedem senectuti uestrae prospiciunt, qui pro uestris commodis
aduersus tam crudeles superbosque aduersarios depugnant?
4.49.15incipite deinde mirari cur pauci iam uestram
suscipiant causam. quid ut a uobis sperent? an honores,
quos aduersariis uestris potius quam populi Romani propugnatoribus
datis?
4.49.16ingemuistis modo uoce huius audita.
quid id refert? iam si suffragium detur, hunc qui malum
uobis minatur, iis qui agros sedesque ac fortunas stabilire
uolunt praeferetis'.
