Latin Texts & Translations

4.9.12priores Uolsci duce Aequo Cluilio Ardeam uenere et moenibus hostium uallum obiecere.

4.9.13quod ubi Romam est nuntiatum, extemplo M. Geganius consul cum exercitu profectus tria milia passuum ab hoste locum castris cepit, praecipitique iam die curare corpora milites iubet. quarta deinde uigilia signa profert; coeptumque opus adeo adproperatum est, ut sole orto Uolsci firmiore se munimento ab Romanis circumuallatos quam a se urbem uiderent;

4.9.14et alia parte consul muro Ardeae brachium iniunxerat, qua ex oppido sui commeare possent.

ch. 10 4.10.1 Uolscus imperator, qui ad eam diem non commeatu praeparato sed ex populatione agrorum rapto in diem frumento aluisset militem, postquam saeptus uallo repente inops omnium rerum erat, ad conloquium consule euocato, si soluendae obsidionis causa uenerit Romanus, abducturum se inde Uolscos ait.

4.10.2aduersus ea consul uictis condiciones accipiendas esse, non ferendas respondit, neque ut uenerint ad oppugnandos socios populi Romani suo arbitrio, ita abituros Uolscos esse.

4.10.3dedi imperatorem, arma poni iubet, †fatentes uictos se esse et imperio parere†; aliter tam abeuntibus quam manentibus se hostem infensum uictoriam potius ex Uolscis quam pacem infidam Romam relaturum.

4.10.4Uolsci exiguam spem in armis alia undique abscisa cum temptassent, praeter cetera aduersa loco quoque iniquo ad pugnam congressi, iniquiore ad fugam, cum ab omni parte caederentur, ad preces a certamine uersi, dedito imperatore traditisque armis sub iugum missi, cum singulis uestimentis ignominiae cladisque pleni dimittuntur;