ch. 11
5.11.1
fors ita tulit ut eo anno tribunus plebis Cn. Trebonius
esset, qui nomini ac familiae debitum praestare
uideretur Treboniae legis patrocinium.
5.11.2is quod petissent
patres quondam primo incepto repulsi, tandem tribunos
militum expugnasse uociferans, legem Treboniam sublatam
et cooptatos tribunos plebis non suffragiis populi sed imperio
patriciorum; eo reuolui rem ut aut patricii aut patriciorum
adseculae habendi tribuni plebis sint;
5.11.3eripi sacratas leges,
extorqueri tribuniciam potestatem; id fraude patriciorum,
scelere ac proditione collegarum factum arguere.
5.11.4cum arderent inuidia non patres modo sed etiam tribuni
plebis, cooptati pariter et qui cooptauerant, tum ex collegio
tres, P. Curatius M. Metilius M. Minucius, trepidi rerum
suarum, in Sergium Uerginiumque, prioris anni tribunos
militares, incurrunt; in eos ab se iram plebis inuidiamque
die dicta auertunt.
5.11.5quibus dilectus, quibus tributum, quibus
diutina militia longinquitasque belli sit grauis, qui clade
accepta ad Ueios doleant, qui amissis liberis, fratribus, propinquis,
adfinibus lugubres domos habeant, his publici priuatique
doloris exsequendi ius potestatemque ex duobus
noxiis capitibus datam ab se memorant.
5.11.6omnium namque
malorum in Sergio Uerginioque causas esse; nec id accusatorem
magis arguere quam fateri reos, qui noxii ambo alter
in alterum causam conferant, fugam Sergi Uerginius, Sergius
proditionem increpans Uergini.
5.11.7quorum adeo incredibilem
amentiam fuisse ut multo ueri similius sit compecto eam rem
et communi fraude patriciorum actam.
5.11.8ab his et prius datum
locum Ueientibus ad incendenda opera belli trahendi causa,
et nunc proditum exercitum, tradita Faliscis Romana castra.
5.11.9omnia fieri ut consenescat ad Ueios iuuentus, nec de agris
nec de aliis commodis plebis ferre ad populum tribuni frequentiaque
urbana celebrare actiones et resistere conspirationi
patriciorum possint.
5.11.10praeiudicium iam de reis et ab
senatu et ab populo Romano et ab ipsorum collegio factum
esse;
5.11.11nam et senatus consulto eos ab re publica remotos
esse, et recusantes abdicare se magistratu dictatoris metu ab
collegis coercitos esse, et populum Romanum tribunos creasse
qui non idibus Decembribus, die sollemni, sed extemplo
kalendis Octobribus magistratum occiperent, quia stare diutius
res publica his manentibus in magistratu non posset;
5.11.12et
tamen eos, tot iudiciis confossos praedamnatosque, uenire
ad populi iudicium et existimare defunctos se esse satisque
poenarum dedisse quod duobus mensibus citius priuati facti
sint,
5.11.13neque intellegere nocendi sibi diutius tum potestatem
ereptam esse, non poenam inrogatam; quippe et collegis
abrogatum imperium qui certe nihil deliquissent.
5.11.14illos
repeterent animos Quirites, quos recenti clade accepta habuissent,
cum fuga trepidum, plenum uolnerum ac pauoris
incidentem portis exercitum uiderint, non fortunam aut
quemquam deorum sed hos duces accusantem.
5.11.15pro certo
se habere neminem in contione stare qui illo die non caput
domum fortunasque L. Uergini ac M'. Sergi sit exsecratus
detestatusque.
5.11.16minime conuenire quibus iratos quisque
deos precatus sit, in iis sua potestate, cum liceat et oporteat,
non uti. nunquam deos ipsos admouere nocentibus manus;
satis esse, si occasione ulciscendi laesos arment.
