ch. 2
7.2.1
et hoc et insequenti anno C. Sulpicio Petico C. Licinio
Stolone consulibus pestilentia fuit. eo nihil dignum memoria
actum,
7.2.2nisi quod pacis deum exposcendae causa tertio tum
post conditam urbem lectisternium fuit;
7.2.3et cum uis morbi
nec humanis consiliis nec ope diuina leuaretur, uictis superstitione
animis ludi quoque scenici—noua res bellicoso
populo, nam circi modo spectaculum fuerat—inter alia
caelestis irae placamina instituti dicuntur;
7.2.4ceterum parua
quoque, ut ferme principia omnia, et ea ipsa peregrina res
fuit. sine carmine ullo, sine imitandorum carminum actu
ludiones ex Etruria acciti, ad tibicinis modos saltantes, haud
indecoros motus more Tusco dabant.
7.2.5imitari deinde eos
iuuentus, simul inconditis inter se iocularia fundentes uersibus,
coepere; nec absoni a uoce motus erant.
7.2.6accepta itaque
res saepiusque usurpando excitata. uernaculis artificibus,
quia ister Tusco uerbo ludio uocabatur, nomen histrionibus
inditum;
7.2.7qui non, sicut ante, Fescennino uersu similem incompositum
temere ac rudem alternis iaciebant sed impletas
modis saturas descripto iam ad tibicinem cantu motuque
congruenti peragebant.
7.2.8Liuius post aliquot annis, qui ab saturis ausus est primus
argumento fabulam serere, idem scilicet—id quod omnes
tum erant—suorum carminum actor,
7.2.9dicitur, cum saepius
reuocatus uocem obtudisset, uenia petita puerum ad canendum
ante tibicinem cum statuisset, canticum egisse aliquanto
magis uigente motu quia nihil uocis usus impediebat.
7.2.10inde
ad manum cantari histrionibus coeptum diuerbiaque tantum
ipsorum uoci relicta.
7.2.11postquam lege hac fabularum ab risu
ac soluto ioco res auocabatur et ludus in artem paulatim
uerterat, iuuentus histrionibus fabellarum actu relicto ipsa
inter se more antiquo ridicula intexta uersibus iactitare
coepit; unde exodia postea appellata consertaque fabellis
potissimum Atellanis sunt;
7.2.12quod genus ludorum ab Oscis
acceptum tenuit iuuentus nec ab histrionibus pollui passa
est; eo institutum manet, ut actores Atellanarum nec tribu
moueantur et stipendia, tamquam expertes artis ludicrae,
faciant.
7.2.13inter aliarum parua principia rerum ludorum quoque
prima origo ponenda uisa est, ut appareret quam ab sano
initio res in hanc uix opulentis regnis tolerabilem insaniam
uenerit.
