ch. 31
7.31.1
summotis deinde legatis, cum consultus senatus esset,
etsi magnae parti urbs maxima opulentissimaque Italiae,
uberrimus ager marique propinquus ad uarietates annonae
horreum populi Romani fore uidebatur, tamen tanta utilitate
fides antiquior fuit responditque ita ex auctoritate senatus
consul.
7.31.2'auxilio uos, Campani, dignos censet senatus;
sed ita uobiscum amicitiam institui par est, ne qua uetustior
amicitia ac societas uioletur. Samnites nobiscum foedere
iuncti sunt; itaque arma, deos prius quam homines uiolatura,
aduersus Samnites uobis negamus; legatos, sicut fas
iusque est, ad socios atque amicos precatum mittemus, ne
7.31.3qua uobis uis fiat.' ad ea princeps legationis—sic enim
domo mandatum attulerant—'quando quidem' inquit, 'nostra
tueri aduersus uim atque iniuria iusta ui non uoltis,
uestra certe defendetis;
7.31.4itaque populum Campanum urbemque
Capuam, agros, delubra deum, diuina humanaque omnia
in uestram, patres conscripti, populique Romani dicionem
dedimus, quidquid deinde patiemur dediticii uestri passuri'.
7.31.5sub haec dicta omnes, manus ad consules tendentes, pleni
lacrimarum in uestibulo curiae procubuerunt.
7.31.6commoti
patres uice fortunarum humanarum, si ille praepotens opibus
populus, luxuria superbiaque clarus, a quo paulo ante auxilium
finitimi petissent, adeo infractos gereret animos, ut se
ipse suaque omnia potestatis alienae faceret.
7.31.7tum iam fides
agi uisa deditos non prodi; nec facturum aequa Samnitium
populum censebant, si agrum urbemque per deditionem
factam populi Romani oppugnarent.
7.31.8legatos itaque extemplo
mitti ad Samnites placuit. data mandata, ut preces
Campanorum, responsum senatus amicitiae Samnitium
memor, deditionem postremo factam Samnitibus exponerent;
7.31.9peterent pro societate amicitiaque, ut dediticiis suis parcerent
neque in eum agrum qui populi Romani factus esset hostilia
arma inferrent;
7.31.10si leniter agendo parum proficerent,
denuntiarent Samnitibus populi Romani senatusque uerbis,
ut Capua urbe Campanoque agro abstinerent.
7.31.11haec legatis
agentibus in concilio Samnitium adeo est ferociter responsum,
ut non solum gesturos se esse dicerent id bellum sed
magistratus eorum e curia egressi stantibus legatis praefectos
7.31.12cohortium uocarent iisque clara uoce imperarent ut praedatum
in agrum Campanum extemplo proficiscerentur.
