ch. 36
7.36.1
omnes transierunt; uadentemque per intermissa
custodiis loca Decium secuti sunt.
7.36.2iam euaserant media
castra, cum superscandens uigilum strata somno corpora
miles offenso scuto praebuit sonitum; quo excitatus uigil
cum proximum mouisset erectique alios concitarent, ignari
ciues an hostes essent, praesidium erumperet an consul castra
cepisset,
7.36.3Decius, quoniam non fallerent, clamorem tollere
iussis militibus torpidos somno insuper pauore exanimat,
quo praepediti nec arma impigre capere nec obsistere nec
insequi poterant.
7.36.4inter trepidationem tumultumque Samnitium
praesidium Romanum obuiis custodibus caesis ad
castra consulis peruadit.
7.36.5aliquantum supererat noctis iamque in tuto uidebantur
esse, cum Decius 'macte uirtute' inquit, 'milites Romani,
este; uestrum iter ac reditum omnia saecula laudibus ferent;
7.36.6sed ad conspiciendam tantam uirtutem luce ac die opus est,
nec uos digni estis quos cum tanta gloria in castra reduces
silentium ac nox tegat;
7.36.7hic lucem quieti opperiamur.' dictis
obtemperatum; atque ubi primum inluxit, praemisso
nuntio ad consulem castra ingenti gaudio concitantur; et
tessera data incolumes reuerti, qui sua corpora pro salute
omnium haud dubio periculo obiecissent, pro se quisque
obuiam effusi laudant, gratulantur, singulos uniuersos seruatores
suos uocant, dis laudes gratesque agunt, Decium in
caelum ferunt.
7.36.8hic Deci castrensis triumphus fuit incedentis
per media castra cum armato praesidio coniectis in
eum omnium oculis et omni honore tribunum consuli
aequantibus.
7.36.9ubi ad praetorium uentum est, consul classico
ad contionem conuocat orsusque meritas Deci laudes interfante
ipso Decio distulit contionem;
7.36.10qui auctor omnia
posthabendi dum occasio in manibus esset, perpulit consulem
ut hostes et nocturno pauore attonitos et circa collem
castellatim dissipatos adgrederetur: credere etiam aliquos ad
se sequendum emissos per saltum uagari.
7.36.11iussae legiones
arma capere egressaeque castris, cum per exploratores notior
iam saltus esset, uia patentiore ad hostem ducuntur;
7.36.12quem
incautum improuiso adortae, cum palati passim Samnitium
milites, plerique inermes, nec coire in unum nec arma capere
nec recipere intra uallum se possent, pauentem primum intra
castra compellunt, deinde castra ipsa turbatis stationibus
capiunt.
7.36.13perfertur circa collem clamor fugatque ex suis
quemque praesidiis. ita magna pars absenti hosti cessit:
quos intra uallum egerat pauor—fuere autem ad triginta
milia—omnes caesi: castra direpta.
