ch. 32
8.32.1
clamor e tota
contione ortus, uti bonum animum haberet: neminem illi
uim allaturum saluis legionibus Romanis.
haud multo post dictator aduenit classicoque extemplo
ad contionem aduocauit.
8.32.2tum silentio facto praeco Q. Fabium
magistrum equitum citauit; qui simul ex inferiore
loco ad tribunal accessit,
8.32.3tum dictator 'quaero' inquit 'de
te, Q. Fabi, cum summum imperium dictatoris sit pareantque
ei consules, regia potestas, praetores, iisdem auspiciis
quibus consules creati, aequum censeas necne magistrum
equitum dicto audientem esse;
8.32.4itemque illud interrogo, cum
me incertis auspiciis profectum ab domo scirem, utrum mihi
turbatis religionibus res publica in discrimen committenda
fuerit an auspicia repetenda ne quid dubiis dis agerem;
8.32.5simul illud, quae dictatori religio impedimento ad rem
gerendam fuerit, num ea magister equitum solutus ac liber
potuerit esse. sed quid ego haec interrogo, cum, si ego
tacitus abissem, tamen tibi ad uoluntatis interpretationem
meae dirigenda tua sententia fuerit?
8.32.6quin tu respondes
uetuerimne te quicquam rei me absente agere, uetuerimne
signa cum hostibus conferre?
8.32.7quo tu imperio meo spreto,
incertis auspiciis, turbatis religionibus, aduersus morem
militarem disciplinamque maiorum et numen deorum ausus
es cum hoste confligere.
8.32.8ad haec quae interrogatus es
responde; at extra ea caue uocem mittas. accede, lictor.'
8.32.9aduersus [quae] singula cum respondere haud facile esset,
et nunc quereretur eundem accusatorem capitis sui ac
iudicem esse, modo uitam sibi eripi citius quam gloriam
8.32.10rerum gestarum posse uociferaretur purgaretque se in uicem
atque ultro accusaret, tunc Papirius redintegrata ira spoliari
magistrum equitum ac uirgas et secures expediri iussit.
8.32.11Fabius fidem militum implorans lacerantibus uestem lictoribus
ad triarios tumultum iam [in contione] miscentes sese
recepit.
8.32.12inde clamor in totam contionem est perlatus; alibi
preces, alibi minae audiebantur. qui proximi forte tribunali
steterant, quia subiecti oculis imperatoris noscitari poterant,
orabant ut parceret magistro equitum neu cum eo exercitum
damnaret;
8.32.13extrema contio et circa Fabium globus increpabant
inclementem dictatorem nec procul seditione aberant.
8.32.14ne tribunal quidem satis quietum erat; legati circumstantes
sellam orabant ut rem in posterum diem differret et irae
suae spatium et consilio tempus daret:
8.32.15satis castigatam
adulescentiam Fabi esse, satis deformatam uictoriam; ne ad
extremum finem supplicii tenderet neu unico iuueni neu
patri eius, clarissimo uiro, neu Fabiae genti eam iniungeret
ignominiam.
8.32.16cum parum precibus, parum causa proficerent,
intueri saeuientem contionem iubebant: ita inritatis militum
animis subdere ignem ac materiam seditioni non esse
aetatis, non prudentiae eius;
8.32.17neminem id Q. Fabio poenam
deprecanti suam uitio uersurum sed dictatori, si occaecatus
ira infestam multitudinem in se prauo certamine mouisset.
8.32.18postremo, ne id se gratiae dare Q. Fabi crederet, se ius
iurandum dare paratos esse non uideri e re publica in
Q. Fabium eo tempore animaduerti.
