9.11.13i, lictor, deme uincla Romanis;
moratus sit nemo quo minus ubi uisum fuerit abeant.' et
illi quidem, forsitan et publica, sua certe liberata fide ab
Caudio in castra Romana inuiolati redierunt.
ch. 12
9.12.1
Samnitibus pro superba pace infestissimum cernentibus
renatum bellum omnia quae deinde euenerunt non in animis
solum sed prope in oculis esse; et sero ac nequiquam
laudare senis Ponti utraque consilia,
9.12.2inter quae se medio
lapsos uictoriae possessionem pace incerta mutasse; et
beneficii et maleficii occasione amissa pugnaturos cum eis
quos potuerint in perpetuum uel inimicos tollere uel amicos
facere.
9.12.3adeoque nullodum certamine inclinatis uiribus
post Caudinam pacem animi mutauerant, ut clariorem inter
Romanos deditio Postumium quam Pontium incruenta
uictoria inter Samnites faceret,
9.12.4et geri posse bellum Romani
pro uictoria certa haberent, Samnites simul rebellasse et
uicisse crederent Romanum.
9.12.5inter haec Satricani ad Samnites defecerunt, et Fregellae
colonia necopinato aduentu Samnitium—fuisse et Satricanos
cum iis satis constat—nocte occupata est. timor inde
mutuus utrosque usque ad lucem quietos tenuit;
9.12.6lux pugnae
initium fuit, quam aliquamdiu aequam—et quia pro aris ac
focis dimicabatur et quia ex tectis adiuuabat imbellis multitudo—tamen
Fregellani sustinuerunt;
9.12.7fraus deinde rem inclinauit,
quod uocem audiri praeconis passi sunt incolumem
abiturum qui arma posuisset. ea spes remisit a certamine
animos et passim arma iactari coepta.
